تهران، 2 اسفند ماه 1390 (مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد) – خانم ایرینا بوکو وا، دبیر کل سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در پيامی به مناسبت روز بین المللی زبان مادری 21 فوریه 2012 برابر با 2 اسفند ماه 1390 به اين نکته اشاره کرد که هستی و بقای زبانها به افرادی بستگی دارد که به آن زبانها صحبت می کنند و خواستار اين شد که اجازه دهيم به زبان مادری همه بها داده شود. متن پيام خانم بوکووا به شرح زير است:
“اگر با انسان به زبانی که می فهمد صحبت کنید، پیام به مغزش می رسد اما اگر با او به زبان مادریش حرف بزنيد، پیام به قلبش می رسد”.
نلسون ماندلا
با ارزش ترین دارایی ما زبان تفکر و احساساتمان است. چند زبانی هم پیمان ما دراطمینان بخشیدن به آموزش کیفی برای همه، ارتقای آموزش فراگیر و جنگ علیه تبعیض است. گفتگوی واقعی استوار بر احترام به زبانهاست. تصویر زندگی بهتر و هدف توسعه به زبانی بیان می شود که کلمات مشخص به آن زندگی می بخشد و آن را قابل ارتباط می کند. زبان یعنی هویت ما و حراست از آن حراست از خود ماست.
یونسکو روز بین المللی زبان را دوازده سال پيش گرامی داشته و نیروی خود را در جهت محافظت از گوناگونی زبانها به کار می گیرد. این سیزدهمین سالگرد به چند زبانی برای آموزش فراگیر اهدا می شود. تلاش پژوهشگران و تاثیر سیاست های چند زبانی ثابت نموده که مردم خودشان حس کرده اند گوناگونی زبانها به دستیابی به اهداف توسعه هزاره، و به ويژه به آموزش برای همه، سرعت بخشیده است. استفاده از زبان مادری در دبستان برای مقابله با بیسوادی چاره ای جدی است. دستیابی به این حقیقت در کلاس درس چالشی محسوب می شود. زبان مادری جمعیت حذف شده، مانند مردم بومی، اغلب از سوی نظام های آموزشی نادیده گرفته شده است. اگر بگذاریم آنان از کودکی به زبان مادری و پس از آن به زبان ملی، رسمی یا زبانهای دیگر درس بخوانند، به تساوی و فراگیری اجتماعی دست خواهیم یافت.
هفته فراگیری سیار یونسکو بیانگر این است که استفاده از فن آوری سیار در آموزش راهکاری عالی برای تقویت آموزش فراگیر است. ترکیب آن با چند زبانی، فضای عمل ما را در این فن آوری ده چندان می کند. بیاییم از آن حداکثر استفاده را بکنیم. نسل ما از رسانه ارتباطی جدید و عرصه جهانی برای عموم مردم مبتنی براینترنت بهره منداست. پس فقر و تحلیل زبانها را بر نمی تابد.
گوناگونی زبان میراث مشترک ماست. این میراث شکننده است. تقریبا نیمی از بیش از شش هزار زبانی که در دنیا صحبت می شود تا پایان این قرن می توانند از بین بروند. اطلس یونسکو برای زبان های در خطر در جهان نشان دهنده این جدال است. از دست دادن زبان باعث فقربشریت است. این امر مانند عقب نشینی در دفاع از حق همه برای شنیده شدن، یادگیری و بر قراری ارتباط است. به علاوه هر زبان بیانگر میراث فرهنگی است که خلاقیت ما را در جهت گوناگونی افزایش می دهد. این دو به هم بسیار پیوسته اند. گوناگونی فرهنگی به اندازه گوناگونی بیولوژیکی در طبیعت اهمیت دارد. برخی از زبان های مردم بومی دانش تنوع زیستی و مدیریت اکو سیستم ها را منتقل می کنند. این امکان بالقوه، سرمایه ای برای توسعه پایدار، و سزاوار سهیم شدن است. همچنین یونسکو در نظر دارد بر این پیام در کنفرانس سازمان ملل متحد برای توسعه پایدار در ریو تاکید نماید.
هستی و بقای زبانها به افرادی بستگی دارد که به آن زبانها صحبت می کنند، همچنین آنهایی که گرد هم می آیند و در جهت محافظت از زبانها متحد می شوند. یونسکو از آنها قدر دانی کرده و اطمینان می دهد که صدای آنها در زمان تدوین سیاست های پیوند دهنده اجتماعی در امر آموزش و توسعه شنیده خواهد شد. چند زبانی منبعی زنده است. بیاییم از آن به نفع همه استفاده کنیم.