ده رويدادي كه
جهان بايد بيشتر درباره آنها بداند
انزواي داوطلبانه قبايل بومي
گروههاي
بومي ساكن آمازون بر اثر از بين رفتن فاصلهاي كه بين محيط زيست آنان و دنياي مدرن
وجود داشت، با خطر نابودي مواجه شدهاند.
دور از نگاه
مردم جهان، حدود 64 قبيله بومي كه در انزواي داوطلبانه در منطقه آمازون در كشورهاي
اكوادور، پرو، برزيل و بوليوي زندگي ميكنند ـ از جمله اقوام تاگائري، هيوآ اوراني،
تارومنانه، كوروبو، آمام هيوآكا، ماسچو، كينري، ناهيوآ، و كوگاپاكوري ـ محكوم به
نابودي تدريجي هستند. اين قبايل به صورت اسرارآميز باقي ماندهاند، از هر تماسي با
بيگانگان اجتناب ميكنند، و ترجيح ميدهند به زندگي در حالت انزوا، كه قرنها
داشتهاند، ادامه دهند. اطلاعات اندكي نيز كه درباره آنها موجود است از گروههاي
بومي ديگر و برخوردهاي تصادفي با آبادكنندگان و گروههاي حقوق بشر به دست آمده است.
اما آشكار است كه تعداد آنان به سرعت رو به كاهش است: حالا از قوم كوروبا فقط 40
نفر باقي مانده و تعداد ماسچو زبانها بين 20 نفر و 100 نفر برآورد ميشود و گفته
ميشود كه فقط 720 نفر به زبان «آمام هيوآكا» تكلم ميكنند: 500 نفر در پرو و 220
نفر در برزيل.
تلاش براي آشنا
شدن با زندگي اين اقوام ميتواند مرگبار باشد. آخرين خبر شناخته شده از تماس با
«تاگائري»، گروهي بومي با انزواي شديد، مربوط به ژوئيه 1987 بود كه دو مبلّغي كه
سعي كردند آنان را قانع كنند اجازه دهند استخراج كنندگان نفت وارد سرزمين آنان
شوند، كشته شدند. تاگائريها سپس خانههاي خود را رها كردند و در جنگلهاي عميقتر
ناپديد شدند و نشان دادند كه علاقهاي به همزيستي با جهان مدرن ندارند.
شركتهاي نفت و
گاز، چوببرها، معدنچيها و شركتها به دليل گروههاي بومي به بقاياي مسمومي كه
ميتوانند از خود به جا بگذارند و ميتوانند رودخانهها و جنگلها را كه براي اين
جوامع منبع زندگي به حساب ميآيند، مسموم كنند، «ارواح مرگ» به شمار ميآورند. اين
گروههاي بومي شيوههاي مراقبت بهداشتي و جمع آوري غذاي خود را دارند، شيوههايي كه
بر اثر وارد شدن لطمه و خسارت به زيستگاه آنان شكننده است و به راحتي در معرض خطر
قرار ميگيرد. تماس با بيگانگان اكثر اوقات باعث انتقال و همهگير شدن بيماري
ميشود زيرا اين اقوام در برابر آنچه كه در دنيا بيماري رايج و قابل علاج به شمار
ميآيد، ايمن نيستند.
دولتها در همه
جاي جهان، حق بوميان را پذيرفتهاند. علت بخشي از اين پذيرش فرآيند توانمندسازي
گروههايي بوده كه براي تحقق تقاضاهاي خود به دولتها فشار آوردهاند. اما تامين
نيازهاي گروههاي منزوي كه ترجيح ميدهند از تماس با نمايندگان دولتها و ساير
جوامع اجتناب كنند، به مراتب دشوارتر است. دولت برزيل از جمله نخستين دولتها بود
كه براي تصويب سياست ايجاد محلهاي حفاظت شده براي قبايلي كه در انزواي داوطلبانه
زندگي ميكنند اقدام كرد. محلهايي كه ورود به آنها براي صنايع استخراج كننده و
مهاجران ممنوع است. كلمبيا، اكوادور و پرو نيز درصدد انجام اقدام مشابه هستند.
دشواري دولتهاي فقير منطقه ايجاد تعادل بين بهرهبرداري بيشتر از ثروتهاي كمربند
آمازون به نام توسعه، و حمايت از اين گروههاي بومي آسيب پذير، و ميراث فرهنگي است
كه آنان نماينده آن هستند.