673/2004
حمایت ملل متحد از تلاش های بازسازی بم طی سال گذشته
تهران 1 دی ماه 1383(مرکز اطلاعات سازمان ملل
متحد) – بلافاصله پس از زلزله مخرب 26 دسامبر 2003 (5 دی ماه 1382) کارگزاری های
ملل متحد مستقر در جمهوری اسلامی ایران بر اساس درخواست دولت، تقاضای جهانی برای
کمک را انتشار دادند. منظور از ارائه این تقاضا رفع نیاز های فوری مردم زلزله زده و
تسهیل در انتقال بلامانع از دوره نجات فوری و کمک به دوره بازسازی میان مدت و
طولانی مدت، همچنین دوره بهبودی بود.
مبالغی که از راه تقاضای درخواست سازمان ملل
جمع آوری شد با همکاری نزدیک دولت ایران برای تلاش های بازسازی سرمایه گذاری شده
است.
برنامه عمران ملل متحد(UNDP)،
صندوق کودکان ملل متحد(UNICEF)،
سازمان جهانی بهداشت(WHO)،
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد(UNESCO)،
برنامه جهانی غذا(WFP)،
سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(UNIDO)،
دفتر هماهنگ کننده امور انسان دوستانه ملل متحد(OCHA)،
کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد(UNHCR)
و سایر کارگزاری های ملل متحد از زمان وقوع زمین لرزه در بم فعال بوده اند.
بسیاری از طرح ها و فعالیت ها در مرحله اجرا
یا در حال آغاز شدن هستند. کارگزاری های ملل متحد مشغول فعالیت های مختلفی در بم
بوده و هستند. بعضی از آنها عبارتند از:
·
بلافاصله بعد از زلزله صندوق
کودکان ملل متحد (UNICEF)
2 فروند هواپیما با بیش از 60 تن از محموله کمک های اضطراری به بم ارسال کرد. طی 2
ماه نخست توجه عمده متمرکز بر بقاء، بهداشت و تغذیه، حمایت از کودکان و آموزش بود.
در حال حاضر با 25 نفر کارمند متخصص که در بم حضور دارند، تلاش صندوق کودکان متمکز
بر 3 محور اصلی است: آموزش، آب و محیط زیست سالم و حمایت از کودکان. طرح هایی که
یونیسف انتخاب کرده، و مورد حمایت قرار می دهد، انتخابی استراتژیک است از آب سالم و
دفع بهداشتی فاضلاب (ارائه لوله برای شبکه جدید آبرسانی شهر) گرفته تا حمایت از
کودکان (شامل روانشناسی اجتماعی، اتحاد مجدد خانواده ها و مراکز نگهداری کودکان
خردسال)، از آموزش (شامل آموزش مهارت های زندگی، آموزش بهداشتی، اصول و مبانی مدارس
دوستار کودک و مشاوره روانشناسی اجتماعی) گرفته تا ابتکار شهر های سازگار با کودکان
(کودکانی که خود مدارس خود را طراحی می کنند شامل زمین بازی، فضای باز و غیره).
·
پس از مرحله نخست بحران،
سازمان جهانی بهداشت(WHO)
چهار چوب هماهنگی برای ترمیم زیر ساخت بهداشتی بین دولت، سازمان های غیر دولتی و
کارگزاری های سازمان ملل به منظور دستیابی به نتایجی یکپارچه را آغاز کرد. حفظ
بهداشت مردم بم در دوره انتقال تا رسیدن به بازسازی و ترمیم یکی از چالش های عمده
سازمان جهانی بهداشت بود که تاکنون با همکاری نزدیک با وزارت بهداشت با موفقیت به
انجام رسیده است. هیچگونه اپیدمی یا بیماری همه گیر بعد از زلزله گزارش نشده و این
کارآیی نظامی را نشان می دهد که بلافاصله پس از بحران با کمک سازمان جهانی بهداشت
اعمال شد. سازمان جهانی بهداشت همچنین با موفقیت هزینه های تجهیز تسهیلات اساسی
بهداشتی در بم شامل 12 مرکز بهداشت شهری، 2 درمانگاه، شبکه بهداشتی منطقه ای،
مرکز بهداشت منطقه ای و مرکز آموزش بهورز و سایر اقدامات را تأمین نمود. سازمان
جهانی بهداشت همچنین ابتکار روند ایجاد بم به عنوان شهر سالم را ارائه داد با هدف
ارتقای وضعیت زندگی زنان و کودکانی که از زلزله صدمه خورده اند.
قبل از آن، درست پس از وقوع زلزله، سازمان
جهانی بهداشت علاوه بر به کار گرفتن متخصصان بهداشت، در سریع ترین زمان مبالغی را
به صورت اضطراری برای تهیه دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص داد.
·
برنامه عمران ملل متحد(UNDP)
در زمینه بازسازی نظام زیر بنایی آبیاری باغات کوچک خرما در ناحیه بم که بر اثر
زلزله تخریب شده بودند، برنامه پایدار بازسازی خانه ها از طریق بسیج اجتماعی و
مشارکت، حمایت از عکس العمل هماهنگ شده نظام ملل متحد در پاسخ به زلزله و برنامه
ریزی مشارکتی بازسازی از راه استراتژی ارتباطی و اطلاعاتی جامعه محور فعالیت کرده
است. برنامه عمران همچنین حمایت فنی از طریق دوره های آموزشی فشرده ویژه، تجربیات و
تخصص های بین المللی و محلی، طرح های نمونه، ابتکارات حمایتی و برنامه های آموزشی
ارائه داده است.
بعلاوه، در حال حاضر به عنوان بخشی از برنامه
های بلند مدت خود، برنامه عمران جلوگیری از بحران و بهبودی را به عنوان اولویت در
قسمتی از برنامه کشوری ایران برای سال 2005 تا 2009 قرار داده است. این سند 3 بخش
اصلی دارد: معرفی پایگاهی اطلاعاتی به منظور تسهیل دسترسی به اطلاعات در مورد
مدیریت خطر بلایا، تهیه برنامه کاهش خطر بلایا در زلزله شهری و ابتکار زیر منطقه ای
برای مدیریت خطر بلایا.
·
سازمان آموزشی، علمی و
فرهنگی ملل متحد(UNESCO)
تلاش های بین المللی را برای بازسازی میراث فرهنگی هماهنگ نموده است. یونسکو همکاری
نزدیک با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران داشته است. یونسکو و سازمان مذکور
همراه با شورای بین المللی بناها و مکان های تاریخی دوره آموزشی فشرده در
زمینه بازسازی میراث فرهنگی بم در ماه آوریل امسال سازماندهی و برگزار کرد. در 25
دسامبر 2004، یونسکو مراسم میراث جهانی کتیبه ها را در محل ارگ بم برگزار می کند که
در پی آن مرکز تحقیقات معلمان بم که به صورت مشترک از سوی وزارت آموزش و پرورش و
یونسکو تأسیس شده، افتتاح می گردد. در همین برنامه طرفین ساخت مجتمع آموزشی نمونه
که شامل آموزش قبل از دبستان تا راهنمایی می شود را اعلام می نمایند. این مجتمع با
همکاری فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و سازمان غیر دولتی کاریتاس به عنوان بخشی از
ابتکار محلی آموزش دوستار محیط زیست یونسکو تأسیس خواهد شد. همچنین یونسکو مسئولان
ایرانی را در زمینه مدیریت و بازسازی سیستم های آبیاری سنتی و قنوات که به عنوان
بخشی از میراث بم هستند یاری نموده است.
·
بلافاصله 3 روز بعد از
زلزله، برنامه جهانی غذا(WFP)
144متریک تن بیسکویت مغزی را برای رفع بخشی از نیازهای غذایی مردم زلزله زده به بم
ارسال کرد. این بیسکویت ها، مکمل نان و کنسرو میوه هایی بود که از سوی هلال احمر
ایران توزیع شد. سپس طی ماه های مارس و آوریل برنامه جهانی غذا کمک غذای اضطراری
برای 100 هزار نفر که در بم و روستاهای اطراف به سر می بردند ارئه داد.
·
دفتر هماهنگ کننده امور
انسان دوستانه ملل متحد(OCHA)
در ماه آوریل کارگاه درس های فراگرفته شده از پاسخ به زلزله بم و سپس سمینار بین
المللی سیاست ها و راه کارهای مدیریت خطر زلزله در مناطق شهری را در ماه نوامبر سال
جاری میلادی برگزار کرد.
·
سازمان توسعه صنعتی ملل
متحد(UNIDO)
در حال معرفی 2 برنامه است: نخست ارتقاء و گسترش استراتژی توسعه زندگی در میان
جوامع متأثر از زلزله و دوم توسعه مهارت های فنی قابل عرضه و کارآفرینی از روش
آموزش الکترونیکی.
فعالیت های ذکر شده فهرست کاملی از فعالیت های
کارگزاری های مختلف سازمان ملل و آنچه که آنان در بم و اطراف بم انجام می دهند
نیست. اما تصویری خوب نشان می دهد از آنچه کارگزاری ها انجام می دهند.
***