يازدهمين كنگره
سازمان ملل متحد درباره پيشگيري از جرايم
همكاري بين‌المللي
عليه تروريسم و پيوندها بين تروريسم و ساير فعاليت‌هاي جنايي
برنامه
جهاني عليه تروريسم
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم
سازمان ملل متحد اجراي برنامه همكاري فني جهاني خود درباره «تقويت رژيم حقوقي عليه
تروريسم» را اكتبر 2002 آغاز كرد. اين برنامه چارچوب لازم براي كمك ويژه به كشورها
به منظور تصويب و اجراي كنوانسيون‌هاي جهاني و پروتكل‌هاي مربوط به پيشگيري و
سركوبي تروريسم بين‌المللي و ايجاد ساز و كارهاي موثر براي همكاري بين‌المللي فراهم
مي‌سازد.
قطعنامه 1373 (سال 2001) شوراي
امنيت از كشورهاي عضو خواست «هر چه سريعتر عضو كنوانسيون‌ها و پروتكل‌هاي
بين‌المللي مربوطه شوند ¼ و¼ همكاري را افزايش دهند و كنوانسيون‌ها و پروتكل‌هاي
بين‌المللي را به طور كامل اجرا كنند.»
فعاليت‌هاي دفتر مقابله با مواد
مخدر و جرم سازمان ملل متحد در طول دو سال گذشته به بيش از صد كشور، چه از طريق
معاضدت قضايي «مستقيم» ويژه كشورها، يا از طريق حمايت از اسناد جهاني ضد تروريسم و
قطعنامه 1373 (سال 2001) شوراي امنيت در دوره‌هاي آموزشي فشرده زير منطقه‌اي, گسترش
يافت.
ارتباط
بين تروريسم و جرايم سازمان يافته فراملي
اين قطعنامه همچنين به «ارتباط
نزديك» بين تروريسم بين‌المللي و جرايم سازمان يافته فراملي ، قاچاق مواد مخدر، پول
شويي، قاچاق سلاح‌ها و نقل و انتقال غيرقانوني مواد شيميايي، ميكربي و ساير مواد
بالقوه مرگبار اشاره مي‌كرد. در اين اواخر، گزارش هيات عاليرتبه دبير كل درباره
تهديدها، چالش‌ها و تغيير با عنوان «دنيايي امن‌تر: مسئوليت مشترك ما» تاييد كرد
كه، تهديدهاي امنيتي، از جمله تروريسم و جرايم سازمان يافته بيش از هر زمان ديگر در
گذشته به هم ارتباط دارند.
مجمع عمومي در قطعنامه 136/58
مورخ 22 دسامبر 2003 از كشورهاي عضو دعوت كرد درباره ماهيت پيوندها بين تروريسم و
ساير شكل‌هاي جرايم به دبير كل اطلاعات بدهند تا اقدام جمعي در ارائه كمك فني
افزايش يابد. اطلاعات دريافت شده از كشورهاي عضو، و همچنين يافته‌هاي مربوط به
بررسي منابع آزاد كه پس از آن انجام شد، نشان مي‌دهد كه پيوندها بين تروريسم و
ساير شكل‌هاي جرايم، بيشتر پيوندي با ماهيت عملياتي، تداركاتي يا مالي است يعني
آنها داراي اتحادي عميق و راحت هستند.
هدف گروه‌هاي تروريست‌در ارتكاب
به ساير جرم ها و جنايات اغلب به دست آوردن امكانات مالي يا وسايل ديگر براي انجام
اعمال تروريستي است. گروه‌هاي تروريستي، در غياب ساير وسايل حمايت، در شكل‌هاي
گوناگون جرايم پرسود درگير شده‌اند تا ضمن حمايت از خود منابع مالي فعاليت‌هاي اصلي
خود را تامين كنند. يك عنصر مهم اين درگيري، قاچاق در شكل‌هاي گوناگون در امتداد
مرزها است. كالاهاي قاچاق معمولا يكي از پنج نوع زير است: كالاهاي ممنوعه مانند
مواد مخدر يا مواد هسته‌اي؛ كالاهايي با ماليات‌هاي متفاوت مانند سيگار؛ كالاهاي
تحت نظارت مانند اسلحه، انواع به خطر افتاده گياهان و جانوران و اموال فرهنگي؛
كالاهاي مسروقه مانند اتومبيل‌ها، آثار هنري و عتيقه؛ و كالاهاي بدلي و تقلبي. به
گزارش اينترپل، جرم هاي مربوط به نقض مالكيت معنوي در حال تبديل شدن به شيوه ترجيحي
تامين پول براي تعدادي از گروه‌هاي تروريستي است.
جعل و سرقت اسناد يكي از
خلاف‌هايي است كه مي‌تواند «كاربرد» دوگانه براي گروه‌هاي تروريستي داشته باشد زيرا
علاوه بر تسهيل نقل و انتقال آزاد و مخفيانه اعضاي سازمان‌هاي تروريستي، سودهاي
غيرقانوني براي تامين هزينه ساير فعاليت‌هاي آنها را نيز فراهم مي‌كند.
همكاري
بين‌المللي عليه تروريسم
هيات عاليرتبه درباره تهديدها،
چالش‌ها و تغيير اعلام كرد: «تهديد امنيتي يك كشور تهديد همه كشورها، بدون توجه به
ضعف يا قدرت آنها است. هيچ كشوري، هر قدر كه نيرومند باشد، نمي‌تواند فقط با
تلاش‌هاي خود آسيب‌پذيري خود را در برابر تهديدهاي امروز از بين ببرد. هر كشوري به
همكاري كشورهاي ديگر نياز دارد تا امنيت خود را تامين كند. به اين دليل، به نفع هر
كشوري است كه با ساير كشورها همكاري كند تا با اضطراري‌ترين تهديدهاي خود مقابله
كند. زيرا به اين ترتيب احتمال‌هاي همكاري متقابل براي برخورد با اولويت‌هاي خود در
زمينه تهديدها را به حداكثر خواهد رساند. »
در حال حاضر 191 كشور عضو سازمان
ملل متحد داراي تفاوت‌هاي چشمگيري از حيث توانايي در جمع آوري اطلاعات جاسوسي،
اجراي قانون، امكانات تعقيب جزايي و مهارت و تخصص قضايي هستند. در نتيجه، گروه‌هايي
كه در جنايات فرا ملي، از جمله تروريسم شركت دارند، همواره مي‌كوشند كشورهايي را
پيدا كنند كه به آنها پناه ببرند، از حمايت آنها برخوردار شوند، يا بدون خطر شناخته
شدن، فعاليت كنند.
بنابراين تدوين اسناد بهتر براي
همكاري جهاني و ملي در زمينه مبارزه با تروريسم، كه همه در چارچوبي حقوقي باشد كه
آزادي‌هاي مدني و حقوق بشر را محترم بشمارد، عنصري اساسي از واكنش جامع و فراگير
نسبت به تروريسم است. دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد مي‌تواند به
اجراي چنين واكنش فراگيري از طريق، از جمله، تلاش‌ها براي تقويت همكاري در داخل
كشورها و همچنين بين كشورها كمك كند.
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم
سازمان ملل متحد براي افزايش كارآيي و تاثير خود با ساير سازمان‌هاي بين‌المللي و
منطقه‌اي و همچنين نهادهاي ملي فعاليت‌هاي مشترك انجام مي‌دهد. اين دفتر به منظور
تضمين مبادله تخصص، شفافيت و دسترسي مقرون به صرفه به اطلاعات، داراي وب سايتي است
كه حاوي اطلاعات مهم درباره اين برنامه، از جمله راهنمايي قانوني و چك ليستي قانوني
به اسناد جهاني ضد ترور براي كمك به كشورها در تدوين و اجراي قوانين جديد است:
Unodc/terrorism.htm/.
براي اطلاعات بيشتر:
www.unis.unvienna.org
(مركز اطلاعات سازمان ملل متحد
در تهران)
***